Üretim Çevrim Süresi(Cycle Time) Nedir?

Üretimde verimliliği artırmak isteyen her işletmenin karşılaştığı temel kavramlardan biri çevrim süresidir. Bu yazıda, çevrim süresi nedir, nasıl hesaplanır, neden önemlidir gibi soruları yanıtlarken, döngü süresi türleri, çevrim süresi kaybı, takt süresi ve bu sürelerin nasıl optimize edileceğine dair net bilgiler sunacağız.

Üretim Çevrim Süresi Nedir?

Çevrim süresi (cycle time), bir üretim sürecinde bir birimin tamamlanması için geçen net zamanı ifade eder. Bu süre, ilk işlemden son adımın tamamlanmasına kadar geçen aktif üretim süresidir. Bir başka deyişle, üretim hattında bir ürünün başladığı noktadan bitmiş ürün olarak çıktığı ana kadar geçen zamandır.

Örneğin bir makine, 1 dakikada bir parça üretiyorsa çevrim süresi 1 dakikadır. Ancak bu süre sadece makinenin çalıştığı zamanı içerir; beklemeler ya da duruşlar hesaba katılmaz.

Döngü Süresi Nedir?

Döngü süresi, çevrim süresiyle sıklıkla karıştırılan bir kavramdır. Genelde eş anlamlı gibi kullanılsa da döngü süresi daha geniş bir çerçeveyi ifade edebilir. Bir müşteri siparişinin alınmasından teslim edilmesine kadar geçen tüm süreç de döngü süresi olarak tanımlanabilir.

Üretim özelinde ise, bir işlem tamamlanır tamamlanmaz yeni bir işleme geçilene kadar geçen süredir.

Üretimde Döngü Süresi Türleri

Farklı üretim aşamaları için çeşitli döngü süresi türleri bulunmaktadır:

Ekipman Döngü Süresi: Sadece makinenin aktif olarak çalıştığı süre.

İdeal Döngü Süresi: Teorik olarak kusursuz şartlarda elde edilebilecek en kısa çevrim süresi.

Etkili Döngü Süresi: Hazırlık, yükleme ve boşaltma dahil tüm süreçleri kapsayan gerçek süre.

Takt Süresi Nedir?

Takt süresi, üretim ritmini belirleyen ve müşteri talebine göre şekillenen süredir.

Takt süresi = Toplam üretim süresi ÷ Müşteri talebi

formülüyle hesaplanır.

Örneğin:

Günlük çalışma süresi: 480 dakika

Günlük müşteri talebi: 240 ürün

Takt süresi = 480 ÷ 240 = 2 dakika

Bu şu anlama gelir: Her 2 dakikada 1 ürün üretilmelidir. Eğer çevrim süresi bu süreden uzunsa, işletme müşteri talebine yetişemez; kısaysa fazla stok ve israf riski doğar.

Takt süresi, çevrim süresinin “kılavuzu” gibidir. Bu nedenle takt süresi başlığı, çevrim süresini anlamlandıran en kritik başlıklardan biridir.

Çevrim Süresi Neden Önemlidir?

Çevrim süresi, üretim performansını ve verimliliği doğrudan etkileyen bir göstergedir. İşte neden önemli olduğunu kanıtlayan bazı nedenler:

Verimlilik Analizi: Hangi süreçlerin hızlı, hangilerinin yavaş ilerlediğini tespit etmeye yardımcı olur.

Üretim Planlaması: Gerçekçi ve optimize edilmiş planlar için doğru çevrim süresi hesapları gereklidir.

Maliyet Kontrolü: Daha kısa çevrim süresi, daha az kaynak ve zaman kullanımı anlamına gelir.

Yalın Üretim: Takt süresine uyum sağlayarak israfı azaltmak mümkün hale gelir.

Çevrim Süresi Nasıl Hesaplanır?

Çevrim süresi genellikle şu formülle hesaplanır:

Çevrim Süresi = Toplam Üretim Süresi ÷ Üretilen Toplam Birim Sayısı

Örnek:

Toplam üretim süresi = 10 saat

Üretilen ürün sayısı = 1200

Çevrim süresi = 600 dakika ÷ 1200 = 0,5 dakika (30 saniye)

Bu süre, ortalama olarak bir ürünün üretim hattında geçirdiği zamandır.

Çevrim Süresi Kaybı Nedir?

İdeal koşullarda ulaşılması gereken çevrim süresi ile gerçekleşen çevrim süresi arasında fark oluşursa bu fark “çevrim süresi kaybı” olarak adlandırılır.

Bu kayıplar; yavaşlayan makineler, üretim hataları, duraklamalar ya da insan kaynaklı aksaklıklar nedeniyle oluşur.

Çevrim Süresi Kaybının Nedenleri

Makine arızaları, uzun hazırlık ve ayar süreleri, operatör eksikliği veya eğitimsizliği, yetersiz malzeme tedariği, kalite problemleri nedeniyle yeniden işleme, plansız duruşlar veya vardiya geçişleri

Çevrim Süreleri Nasıl Azaltılır?

Çevrim süresini düşürmek, doğrudan üretim kapasitesini artırır. İşte önerilen stratejiler:

-Otomasyon sistemleri ile manuel adımların kaldırılması

-SMED yöntemleri ile kurulum süresini azaltma

-Malzeme akışı optimizasyonu (Just-in-Time, Kanban)

-Operatör eğitimleri ile hız ve kalite artırımı

-Sürekli izleme sistemleri ile çevrim süresi takibi

-Takt süresine göre dengeleme: Süreler uyumlu değilse, üretim adımları yeniden düzenlenmelidir

İdeal bir üretim sürecinde;

-İdeal çevrim süresi hedeflenmeli

-Gerçekleşen süreler analiz edilmeli

-Takt süresiyle denge sağlanmalıdır

Üretim süreçlerinizi bu metrikler doğrultusunda analiz etmeye başlayarak verimliliğinizi artırabilirsiniz. Böylece yazımızın sonuna gelmiş bulunmaktayız, umarız bilgilendirici olmuştur. Takipte Kalın…